လောကမှာ ကတ်သီးကတ်သပ် ဖြစ်နေတာတွေ အများကြီးပါ။ တကယ်တမ်း ကျွန်တော်က ကပ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ စဉ်းစားကြည့်လေ၊ ပီကေက သူ့ဖာသာ မကပ်ပါဘူး။ သူ့ကို တစ်ခုခုက လာကပ်လို့ နေမှာပေါ့။

အေမေန႔ အမွတ္တရ

10 January 2009

ဒီေန႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အေမေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလိုေန႔မ်ဳိးမွာ အေမနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပို႔စ္ေလး တစ္ပုဒ္ေလာက္ အမွတ္တရ ေရးမလား စိတ္ကူးမိေပမယ့္ ေခါင္းထဲက ထြက္မလာဘူး။ က်ေနာ္ ဟိုးအရင္ကေတာ့ အေမေမတၱာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပို႔စ္ (၂)ပုဒ္ ေရးဖူးပါတယ္။ Mom's Love ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခား ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ကို ျပန္ေဝမွ် ဖူးသလို အေမ့ကိုယ္စား ဆိုတဲ့ ဘာသာျပန္ ပို႔စ္တစ္ပုဒ္လည္း တင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္ အခု အေမေန႔ အမွတ္တရ ပို႔စ္တစ္ပုဒ္ တင္မယ္ဆိုေတာ့ ဟုိး လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ေလာက္က အေမေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကို သြားသတိရတယ္။ အဲဒီ ေဆာင္းပါးထဲမွာ တင္ျပထားတာက အေမ ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ အေၾကာင္းပါ။ ကမ႓ာအရပ္ရပ္က သံုးေနတဲ့ "အေမ" ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ထူးဆန္း အံ့ၾသဖို႔ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လာဆင္ေနပါတယ္။ ကမ႓ာေပၚမွာ အသံထြက္အေနနဲ႔ အဆင္ဆံုး ေဝါဟာရလို႔ သက္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ေဆာင္းပါးထဲမွာ တင္ျပထားတာေတာ့ ပါဠိ ေဝါဟာရ ျဖစ္တဲ့ "မာတာ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ လက္တင္ ေဝါဟာရ "Mother" နဲ႔ဟာ အသံထြက္အားျဖင့္ လံုးဝ ခၽြတ္စြတ္ တူေနတာကို အံ့ၾသဖြယ္ ေတြ႕ရမွာပါ။ လက္တင္ဘာသာမွာ သြားတူေနတာေၾကာင့္ လက္တင္ဘာသာကေန ဆင္းသက္တဲ့ တျခား ဘာသာစကားေတြမွာ လာတူေနတဲ့ အျပင္ ပါဠိဘာသာကေန ဆင္းသက္တဲ့ တျခား ဘာသာစကားေတြ အားလံုးမွာလည္း အသံထြက္တူတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာစကားနဲ႔ သံုးႏႈန္းထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကမ႓ာေပၚမွာ ဆင္တူအမ်ားဆံုး ေဝါဟာရ အေနနဲ႔ "အေမ" ဆိုတာ ပညာရွင္အားလံုး အကန္႔အကြက္ မရွိ သေဘာတူထားၾကတယ္။ ေဝါဟာရခ်င္းပဲ တူသလားဆိုေတာ့ အေမကို ခ်စ္ၾကတာခ်င္းလည္း အတူတူပါပဲ။

က်ေနာ္ အဲဒီ ေဆာင္းပါးကို ေသခ်ာ မစုေဆာင္းလိုက္ရေတာ့ အခု ျပန္လိုခ်င္တဲ့အခ်ိန္ အခက္ေတြ႕ရတာေပါ႔။ ဒါေၾကာင့္ အခု တင္ျပခ်င္တာေတာင္ မူရင္း ေဆာင္းပါးထဲကလို ျပည့္ျပည့္စံုစံု မတင္ျပႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ က်ေနာ္ ေတြ႕ရွိထားသေလာက္ပဲ မွ်ေဝလိုက္ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြ သံုးတဲ့ "Mother" ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ပါဠိမွာ "မာတာ" လို႔ သံုးေၾကာင္း တင္ျပၿပီးပါၿပီ။ ေနာက္ဆက္ၿပီး တင္ျပခ်င္ေသးတာက
  • mom, mommy ကို ေျမာက္အေမရိက ႏိုင္ငံ အမ်ားစု (အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု) မွာ သံုးပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ West Midlands မွာလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးတာ ေတြ႕ရတယ္။
  • mum, mummy ကို ၿဗိတိန္၊ နယ္သာလန္၊ ၾသစေတးလ် နဲ႔ နယူးဇီလန္ ႏိုင္ငံေတြမွာ သံုးပါတယ္။
  • Ma, Mam, Mammy ကို အိုင္ယာလန္ ႏိုင္ငံမွာ သံုးၿပီး ၿဗိတိန္ နဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း ရံဖန္ရံခါ သံုးေလ့ ရွိပါတယ္။
  • Maa, Amaa, Maataa ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမွာ သံုးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တခ်ဳိ႕ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြမွာ သံုးတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
  • Mama ကို ႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သံုးၿပီး အထူးသျဖင့္ စပိန္ ကိုလိုနီ က်ေရာက္ဖူးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ားဆံုး သံုးပါတယ္။

တျခား ဘာသာစကားေတြမွာလည္း အသံထြက္ တူတာ၊ ဆင္တူတာေတြ ရွိပါေသးတယ္။

  • mama ကို ပိုလန္ နဲ႔ ဆလိုဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံေတြမွာ သံုးတယ္။
  • māma ကို တ႐ုတ္ဘာသာစကားမွာ သံုးတယ္။
  • máma ကို ခ်က္ႏိုင္ငံမွာ သံုးတယ္။
  • maman ကို ျပင္သစ္နဲ႔ ပါရွန္း ဘာသာစကားမွာ သံုးတယ္။
  • mamma ကို အီတလီႏိုင္ငံမွာ သံုးပါတယ္။
  • mãe ကိုေတာ့ ေပၚတူဂီေတြ သံုးတယ္။
  • Ami ကို ပန္ဂ်က္ ဘာသာစကားမွာ သံုးပါတယ္။
  • mama ကို ဆြာဟီလီ ဘာသာစကားမွာ သံုးပါတယ္။
  • eema (אמא) ကို ဟီဘ႐ူး ဘာသာစကားမွာ သံုးပါတယ္။
  • umma (엄마) ကိုေတာ့ ကိုရီးယား ဘာသာစကားမွာ သံုးပါတယ္။
  • Mama ကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြဆီက ငွားရမ္း သံုးစြဲပါတယ္။
  • ေတာင္အာရွ တစ္ေက်ာမွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ႏိုင္ငံေတြမွာ အေမကို amma (သို႔) oma (သို႔) ammi (သို႔) ummi တို႔အျပင္ တျခား သံတူေၾကာင္းကြဲ ေခၚေဝၚၾကတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

ဘာသာစကားဆိုတာ ပင္မ ႐ုိးတံ တစ္ခုကေန အမ်ားႀကီး အမ်ားႀကီး ျဖာဆင္းတာ ဆိုေပမယ့္ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ၾကာလာတဲ့အခါမွာ ရာသီဥတု၊ အစားအေသာက္၊ ေရခံေျမခံ ေပၚမူတည္ၿပီး အာေတြလွ်ာေတြ ကြာသြားတာေၾကာင့္ အသံထြက္ ေဝါဟာရေတြ ေရြ႕လ်ားၿပီး လာလိုက္တာ အခုဆိုရင္ ဘာသာစကားေပါင္း ပင္မ (၇၃၀၀) မ်ဳိး နဲ႔ အခြဲ (၃၉၄၉၁) မ်ဳိး ရွိသြားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းတာက ဘာသာစကားေတြ တစ္ခုကေနတစ္ခု ဘယ္လိုပဲ ေရြ႕လ်ားေရြ႕လ်ား ဘာသာစကားရဲ႕ ထက္ဝက္မကတဲ့ အေရအတြက္မွာ "အေမ" ဆိုတဲ့ အသံထြက္နဲ႔ အသံုးဟာ တူေနဆဲဆိုတာ ဘာကို ဆိုလိုႏိုင္ပါသလဲ။ က်ေနာ္ ထင္တာကေတာ့ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္ဘာသာတရား နဲ႔ ဘယ္ေခတ္မွာမဆို မိဘေမတၱာ အားလံုးဟာ တူညီၾကၿပီး ဘယ္ေတာ့မွ မေပ်ာက္မပ်က္ မယုတ္မေလ်ာ့ ပဲ ထာဝရ တည္ေနႏိုင္လို႔ ပဲလို႔ ယူဆမိပါေတာ့တယ္။