ကပ်ပါပေ့ ပီကေရယ်

ဝါက်ရဲ႕ ေဒါသကို ျပတဲ့အခါမွာ ႏွစ္ပိုင္း ခြဲၿပီး ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။
တစ္ပိုင္းက အေရးအဖြဲ႕ ရွင္းလင္းမႈနဲ႔ က်စ္လစ္မႈ အပိုင္း နဲ႔
ေနာက္တစ္ပိုင္းက အေရးအဖြဲ႕ ေျပျပစ္မႈနဲ႔ လိုက္ဖက္မႈ အပိုင္း ပါ။

စကားသံုးႏႈန္းတဲ့အခါမွာ ဆန္႔က်င္ဖက္ အနက္ႏွစ္မ်ဳိး ထြက္ေအာင္ မသံုးရပါဘူး။ ဒီလိုဆို အဓိပၸာယ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဘယ္ထြက္ေတာ့မလဲ။ "ေတာင္" ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ေတာင္အရပ္လို႔ အဓိပၸာယ္ထြက္သလုိပဲ ေတာင္ကုန္းလို႔လည္း ယူဆလို႔ ရေနပါတယ္။ ဒါဆို "ေတာင္ဆီသို႔ ေမွ်ာ္ေငးေနမိပါသည္" ဆိုတဲ့ ဝါက်ကို ဘယ္လို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္မလဲ။ စကား အဆက္အစပ္ မျပည့္စံုရင္ အဓိပၸာယ္လည္း ေဝဝါးသြားပါတယ္။ ဒီလို အဓိပၸာယ္ ႏွစ္မ်ဳိးထြက္တာေၾကာင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္အျပစ္ - ဝိ႐ုဒၶတၳႏၲရေဒါသ သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အသိခက္တဲ့ စကားမ်ဳိးကုိ သံုးရင္လည္း မရွင္းမလင္း ျဖစ္တာမို႔ စကားခက္အျပစ္ - ကိလိဠေဒါသ သင့္ပါတယ္။ "ေနထြက္လုၿပီ" လို႔ ေရးရင္ လူတိုင္း သိႏိုင္ေပမယ့္ "ျပဘကၤ႐ု၊ ဖန္ေနနန္းလည္း ေပၚထြန္းလုၿပီ" လို႔ ေရးလုိက္ျခင္း အားျဖင့္ ဘာဆိုလိုမွန္း မသိဘဲ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ထည့္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းျပစကားကုိ မထည့္ဘဲ ထားရင္လည္း မရွင္းမလင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ "ညအခါ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာလံုး ေဖြးေဖြးျဖဴလ်က္ ရွိ၏" လို႔ ေရးရင္ ဘာေၾကာင့္ ျဖဴမွန္းမသိႏိုင္တာေၾကာင့္ မရွင္းမလင္း ျဖစ္ရတယ္။ စကားလုိအျပစ္ - ေနယ်ေဒါသ လို႔ ေခၚပါတယ္။ "ညအခါ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာလံုး လေရာင္ေၾကာင့္ ေဖြးေဖြးျဖဴလ်က္ ရွိ၏" လို႔ ေရးရင္ "လေရာင္ေၾကာင့္" ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပစကားေၾကာင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္သြားေစပါတယ္။

အဲဒီလိုပဲ ထည့္သင့္တဲ့ အထူးျပဳစကားကို မထည့္ဘဲ ထားရင္လည္း မရွင္းမလင္း ျဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ ဂုဏ္ထူးလိုအျပစ္ - ဝိေသသနေပကၡေဒါသ သင့္ပါတယ္။ "မ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္၏" လို႔ ေရးရင္ ဘာမွ မထူးတဲ့အျပင္ "မ်က္စိျဖင့္" က ပိုေနသလိုပါပဲ။ "ခ်စ္ေသာ မ်က္စိျဖင့္ ၾကည့္၏" လို႔ ေရးရင္ေတာ့ "မ်က္စိျဖင့္" က အပိုမျဖစ္တဲ့အျပင္ "ခ်စ္ေသာ" ဆိုတဲ့ အထူးျပဳေၾကာင့္ ဆိုလိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ပိုရွင္းသြားတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။

"သာယာ ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ၿမိဳ႕၏ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ ေနသည္" ဆိုတဲ့ ဝါက်မွာ ၿမိဳ႕က သာယာ ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ ေကာင္းတာလား၊ ရပ္ကြက္က ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ ေကာင္းတာလား။ အဲဒီလို ဝါက်ဖြဲ႕ရာမွာ စပ္သင့္တဲ့ ပုဒ္ခ်င္း နီးနီးကပ္ကပ္ မထားရင္ ပုဒ္ထား႐ႈပ္အျပစ္ - ဗ်ာကိဏၰေဒါသ သင့္ပါတယ္။

ဝါက်တြင္းပုဒ္ေတြ ေရွ႕ေနာက္ ထားရာမွာလည္း အဆက္အစပ္မွန္မွန္ ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ "ေခြးႏွင့္ဆိတ္သည္ ျမက္ႏွင့္ အမဲသားကို အသီးသီး စားၾက၏" ဆိုတဲ့ ဝါက်မွာ ေခြးက ျမက္ကုိစားၿပီး ဆိတ္က အမဲသားကို စားတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီလို အေရွ႕အေနာက္ အစီအစဥ္ အစပ္အဟပ္ ပ်က္ရင္ ဟပ္စဥ္ပ်က္အျပစ္ - အပကၠမေဒါသ လို႔ ေခၚပါတယ္။

ဝါက်ရဲ႕ အနက္ကိုလည္း တစ္မ်ဳိးထက္ ပိုမထြက္ေအာင္ ဖြဲ႕ဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ "ေခြးျဖဴ ေတာ မတိုးဝံ့" ဆိုတဲ့ စကားပံု ဝါက်ကိုပဲ ၾကည့္ပါ။ စကားတစ္လံုးခ်င္းစီ အေနနဲ႔ ရွင္းျပစရာ မလိုေပမယ့္ ဝါက်ထဲ ထည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ ေခြးက ျဖဴ (ဆူးရွိတဲ့ အေကာင္)ေတြထဲ မတိုးဝံ့တာလား၊ ေခြးျဖဴက ေတာထဲ မတိုးဝံ့တာလားလို႔ ေတြးစရာ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအျဖစ္မ်ဳိးကို ယံုမွားဖြယ္ရွိအျပစ္ - သ သံသယေဒါသ လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီျပႆနာမ်ဳိးမွာ "ျဖဴေတာထဲ ေခြးမတိုးဝ့ံ" ဆိုသလို ပုဒ္အထားအသို ေျပာင္းဖြဲ႕လိုက္ရင္ပဲ အဓိပၸာယ္ ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။

"ေလေဘာလံုးကို ကိုင္ေျမႇာက္လ်က္" ဆိုတဲ့ စကားမွာ "ေဘာလံုး" ဟာ "ေလ"မပါဘဲ သီးသန္႔ ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ အျပင္ "ေလ" နဲ႔ တြဲသံုးလည္း ဘာမွ မထူးျခားတာေၾကာင့္ အပိုစာလံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ စကားသံုးႏႈန္းရာမွာ အနက္အဓိပၸာယ္ အထူးမရွိဘဲ အပိုထည့္ထားတဲ့ စကားမ်ဳိးပါရင္ အနက္မဲ့အျပစ္ - အနတၱေဒါသ လို႔ ေခၚပါတယ္။ စကားပိုေနတဲ့အတြက္ က်စ္က်စ္လစ္လစ္ မရွိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဝါက်ဖြဲ႕ရာမွာ စကားတူ၊ အနက္တူေတြ ထပ္ေနရင္လည္း အနက္ထပ္အျပစ္ - ဧကတၳေဒါသ လို႔ ေခၚပါတယ္။ စကားထပ္ေနတာေၾကာင့္ က်စ္လ်စ္မႈ မရွိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ "စာသင္ၾကားရာ စာသင္ေက်ာင္း" မွာလို အနက္အဓိပၸာယ္တူ စကားေတြ ထပ္သံုးရင္ ဒီ အျပစ္ သင့္ပါတယ္။

ေဒါသ အျပစ္ေတြကို ျမင္ၿပီး ေရွာင္ႏိုင္ ရွားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ လိုက္နာ သီကံုးႏိုင္ရင္ ႐ိုးရွင္းက်စ္လ်စ္ၿပီး ဖတ္ရလြယ္ကူတဲ့ စာေပ အေရးအသားမ်ဳိးေတြ ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ပါတယ္။ အလကၤာက်မ္းႀကီးေတြမွာ ခန္႔ခန္႔ညားညား ေရးသားထားတာက တစ္ေၾကာင္း၊ ပါဠိနာမည္ေတြ ျမင္႐ံုနဲ႔ မဖတ္ခ်င္တာက တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ ဒီေဒါသေတြအေၾကာင္းကို ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ သိဖုိ႔ မလြယ္ကူခဲ့ပါဘူး။ ဆရာ ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ) ေရးတဲ့ စကား၊ စာ၊ အလကၤာ ဆိုတဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ ပံုမွန္လူတစ္ေယာက္ ဖတ္မွတ္ႏိုင္တဲ့ အေရးအသားနဲ႔ ရွင္းျပထားတာ ေတြ႕ရလို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ျပန္လည္ စီကံုးၿပီး အသိပညာ မွ်ေဝျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းနာေတြကို စနစ္တက် ေလ့လာၿပီး လက္ေတြ႕ အသံုးခ်ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ စာ အေရးအသားပိုင္း နည္းလမ္းေကာင္းေတြ အျဖစ္နဲ႔ အမ်ားႀကီး အသံုးတည့္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ ေနာက္မွ အေရးအဖြဲ႕ ေျပျပစ္မႈနဲ႔ လိုက္ဖက္မႈ အပိုင္းကို ဆက္ေဆြးေႏြးပါ႔မယ္။

(ဆက္ရန္)