ကပ်ပါပေ့ ပီကေရယ်

တ႐ုတ္မွာ စကားတစ္ခြန္း ရွိပါတယ္။ ပိုက္ဆံတစ္က်ပ္ ကုန္တစ္က်ပ္တဲ့။ အဓိပၸာယ္က ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို တစ္က်ပ္တန္ လိုခ်င္လား တစ္ေထာင္တန္ လိုခ်င္လား ႀကိဳက္သလို ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ဆီမွာ ေစ်းစကား သိပ္ေျပာလို႔မေကာင္းဘူး။ ေစ်းသြားဆစ္ရင္ ေလွ်ာ့ေပးလိုက္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အရည္အေသြးပါ ေလွ်ာ့ပစ္မွာ။ တစ္က်ပ္ေပးရင္ တစ္က်ပ္တန္ရမယ္။ တစ္ေထာင္ေပးရင္ တစ္ေထာင္တန္ ရမယ္ေပါ႔။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္က သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ဂဏန္းတြက္စက္ CASIO တံဆိပ္ scientific calculator ေတြ သြင္းခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ေစ်းတစ္ခါ စံုစမ္းေပးဖူးတယ္။ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္ CASIO ကုမၸဏီနဲ႔ ဆက္သြယ္ ေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္လံုးကို ျမန္မာေငြ ႏွစ္ေသာင္းနီးပါး ရွိေနတယ္။ ဒါ သယ္ယူစားရိတ္နဲ႔ အခြန္ေတြ မပါေသးဘူး။ ေသခ်ာတယ္။ တြက္ေျခ မကိုက္ဘူး။ သူ႔ကို ေျပာျပေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက ျပန္ေျပာတယ္။ ဝယ္ေစ်း ျမန္မာေငြ တစ္ေထာင္ေလာက္နဲ႔ ရရင္ လိုခ်င္တယ္တဲ့။ ဟိုက္ ရွားပါး။ ၾကည့္ၾကည့္ပါဦး။ ႏွစ္ေသာင္းတန္ကို တစ္ေထာင္နဲ႔ ေရာင္းေပးရမလားပဲ။ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီေလာက္နဲ႔ ေရာင္းႏိုင္မွေတာ့ ဒီ ေစ်းကြက္ ရွိလို႔ပဲေပါ႔။ နယ္စပ္က ကုန္သည္ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၾကည့္လိုက္မွ အိုေကသြားတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ မႏၲေလးအေရာက္ တစ္ေထာင္က်ပ္နဲ႔ ေရာင္းႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုဟာ အရင္း ဘယ္ေလာက္ မ်ားႏိုင္မွာတဲ့လဲ။ ေနာက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အရည္အေသြးကေကာ။

တစ္ေထာင္တန္ ပစၥည္းတစ္ခုကို ျပၿပီး တစ္ဆယ္ေလာက္နဲ႔ ရေအာင္ လုပ္ေပးပါဆိုရင္ တ႐ုတ္က လုပ္ေပးမွာပဲ။ ဒါကို Business Ethic မရွိဘူးလို႔ တ႐ုတ္ကို ေအာ္ၾကတဲ့သူေတြ ရွိတယ္။ ဒါဆို က်ေနာ္ တစ္ခု ေမးခ်င္တယ္။ တစ္ဆယ္တန္ကို တစ္ဆယ္နဲ႔ လုပ္ေရာင္းတဲ့သူနဲ႔ တစ္ဆယ္တန္ဝယ္ၿပီး တစ္ေထာင္နဲ႔ ေရာင္းေနတဲ့သူ ဘယ္သူက ပိုၿပီး Business Ethic မရွိသလဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ သံုးၿမိဳ႕နဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ အိႏၵိယ - ျမန္မာ နယ္စပ္ တမူးၿမိဳ႕မွာ အိႏၵိယကို re-Export လုပ္ဖို႔ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြ ရွိပါတယ္။ ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕မွာ ယိုးဒယားကို re-Export လုပ္ဖို႔ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြ ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ - ျမန္မာ နယ္စပ္ မူဆယ္ၿမိဳ႕မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သံုးဖုိ႔ သြင္းလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြ ရွိပါတယ္။ နယ္သံုးနယ္မွာ ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ပစၥည္းေတြကို ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အရည္အေသြးေတြ ကြာတယ္ဆိုတာ သိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္က်ပ္တန္သြင္းတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ တစ္ဆယ္တန္ သြင္းတဲ့ ႏုိင္ငံနဲ႔ တစ္ရာတန္ သြင္းတဲ့ ႏိုင္ငံ ကြာသလိုေပါ႔။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ကုန္ပစၥည္း သြင္းတဲ့ ႏုိင္ငံက ထိုင္းႏိုင္ငံပါ။ က်ေနာ္ သိထားတာက ထိုင္းႏိုင္ငံ ထုတ္ကုန္ရဲ႕ ၈၀% ဟာ ကုန္ၾကမ္းကို တ႐ုတ္ကေန သြင္းၿပီး အဆင့္ျမႇင့္ ထုပ္ပိုးထားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ထုိင္းႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္ တိုးတက္မႈ ေရစီးေၾကာင္းကို အက်ဳိးရွိရွိ ေမွ်ာပါေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၀ ခုနစ္ WTO ကို တ႐ုတ္ဝင္ၿပီး ကတည္းက ထိုင္းရဲ႕ အိပ္မက္ဟာ လႈိင္းလံုးထဲမွာတင္ လံုးခ်ာလည္ရမ္းၿပီး ဆံုးဆံုးျမႇဳပ္သြားရွာတယ္။

စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းလာတဲ့ မိသားစုေတြမွာ သားသမီးေတြဟာ အေျပာအဆို ခက္ထန္လာတာ သဘာဝပါပဲ။ ခ်မ္းသာလာတဲ့ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔လည္း အေျပာအဆို အရင္လို မညက္ေညာေတာ့ဘူး။ အဲဒီလို ျဖစ္ေနတာက သူေဌးမဟုတ္ဘဲ သူေဌးသားေတြ မ်ားတယ္။ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ မ်ဳိးဆက္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အသီးအပြင့္ေတြ ခံစားတဲ့ ေနာက္မ်ဳိးဆက္ေပါ႔။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အသက္ ၂၅ ဝန္းက်င္ ရွိတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္သူ ျပည္သားေတြေပါ႔။ ႐ုတ္တရက္ ခ်မ္းသာလာတဲ့ မိသားစုေတြက ပိုၿပီး ခက္ထန္တတ္တဲ့ သဘာဝ ရွိပါတယ္။ ဆယ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အရွိန္ဟုန္ျမင့္ျမင့္ ျပည့္စံုလာတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ လူငယ္ေတြမွာ မာန္တက္လာတာကို ျမင္ေနရတယ္။ ဘယ္လိုေရာင္းေရာင္း ကိုယ့္ပစၥည္းက ေရာင္းလို႔ ကုန္ေနရင္ ေစ်းဝယ္သူကို အေလးမထားတတ္ေတာ့ဘူး။ မင္းမဝယ္လည္း ေနာက္တစ္ေယာက္ ဝယ္လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြး။ နည္းနည္း ဝယ္မယ့္သူကို အဖက္မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ မ်ားမ်ားဝယ္မယ့္သူကိုပဲ ဦးစားေပးေတာ့မယ္။ ဒါ သဘာဝက်တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ဆိုေပမယ့္ အဆင္းကို ဘီးတပ္ေပးမယ့္ တြန္းအားေတြပါ။ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ စီးပြားေရးကို အဓိကထားတဲ့ ေပၚလစီကေန၊ ပညာေရး နဲ႔ သုေသတနကို အားေပးတဲ့ ေပၚလစီကို ျပင္ဆင္ သံုးစြဲေနေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ ပညာနဲ႔ ျပန္ထိန္းသြားႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

ကဲ .. က်ေနာ္ ေပရွည္ေနတာနဲ႔ ခရီးက အခုထိ မစရေသးဘူး။ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ႀကိမ္လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ China Export-Import Fair ရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး ျပပြဲႀကီးေပါ႔။ အျမဲတမ္း ဧၿပီလ (သၾကၤန္တြင္း) နဲ႔ ေအာက္တိုဘာလမွာ လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ GuangZhou (ကြမ္က်ဳိး) ၿမိဳ႕မွာ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီ ႏွစ္လအတြင္းမွာ ဆိုရင္ ေလယာဥ္လက္မွတ္က ခက္ေလ့ရွိတယ္။ တစ္လေလာက္ ႀကိဳတင္ၿပီး မွာထားမွ လက္မွတ္က ရတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြ အားလံုး လက္မွတ္ခက္ေလ့ရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန သြားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး စီးၾကတာက Thai Airway (TG) ပါ။ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ထုိက္သင့္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္အတြင္း ေလယာဥ္ဆီေစ်း တက္တာေၾကာင့္ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြ ၃၀% အထိ ေစ်းတက္သြားပါတယ္။ တကယ္လို႔ TG စီးမယ္ဆိုရင္ Bangkok ကေနတဆင့္ GuangZhou ကို သြားပါတယ္။ Bangkok - GaungZhou အပိုင္းက လက္မွတ္ခက္တာပါ။ တကယ္လို႔ GuangZhou လက္မွတ္ မရဘူးဆိုရင္ေတာ့ Hongkong ကေန ပတ္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ Yangon - Bangkok - Hongkong ေပါ႔။ Hongkong နဲ႔ GuangZhou က ကားစီးရင္ ႏွစ္နာရီစာပဲ ေဝးပါတယ္။ တိုက္႐ိုက္ ရထားစီးရင္ ပိုေတာင္ ျမန္ပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ option တစ္ခုအေနနဲ႔ Bangkok - GuangZhou လက္မွတ္မရရင္ Bangkok - Hongkong ခရီးကို စီးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္သံ႐ံုးမွာ ေဟာင္ေကာင္ဗီစာ ေလွ်ာက္တဲ့အခါ စာရြတ္စာတမ္းေတြ အမ်ားႀကီး လိုပါတယ္။ Bank Statement ေတြက အစ လိုပါတယ္။ အတိအက်ေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ တ႐ုတ္ဗီစာ ဆိုရင္ေတာ့ ေလွ်ာက္လႊာတစ္ရြက္နဲ႔တင္ အဆင္ေျပတယ္။

ေနာက္ထပ္ ေရြးခ်ယ္စရာ တစ္ခုက တ႐ုတ္ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းလိုင္းပါ။ စုစုေပါင္း သံုးလိုင္း ရွိပါတယ္။ Air China, Southern China နဲ႔ Eastern China ပါ။ Yangon - GaungZhou တိုက္႐ိုက္ ခရီးစဥ္ရွိတာက Southern China ပါ။ တိုက္႐ိုက္ေရာက္တာေၾကာင့္ တစ္လေလာက္ ေစာၿပီး လက္မွတ္ ကုန္ေလ့ရွိတယ္။ က်န္ ေလေၾကာင္းလိုင္း ႏွစ္ခုလံုးက တ႐ုတ္ျပည္ Kunming (ကူမင္း) ၿမိဳ႕ကိုပဲ ေရာက္တယ္။ ေနာက္မွ တဆင့္ GuangZhou ကုိ ျပန္စီးရတယ္။ Air China က Yangon - Kunming သြားၿပီး ေဒၚလာ ၅၀၀ ေက်ာ္တယ္။ Eastern China က Mandalay - Kunming ကို ေဒၚလာ ၃၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ သြားတယ္။ ကုန္သည္ အမ်ားစုက ျပည္တြင္းကေန တဆင့္ျပန္စီးရတဲ့ က်န္ ေလေၾကာင္းလိုင္း ႏွစ္ခုကို ေရြးေလ့ မရွိပါဘူး။ ဘာလို႔လည္း ဆိုေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းလက္မွတ္ဖိုးက ေစ်းအရမ္းႀကီးလို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစု သတိမထားမိတာက တကယ္လို႔ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ႀကိဳၿပီး လက္မွတ္ဝယ္ႏုိင္မယ္ ဆိုရင္ ျပည္တြင္း ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြက discount ကို 80% အထိ ေပးတတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ၅၀% အထိ ေလွ်ာ့ေစ်းရမယ္ဆိုရင္ တြက္ေျခ ကိုက္ပါတယ္။ မန္းကို ကားစီးၿပီးမွ ကူမင္းကို ေလယာဥ္ျပန္စီးမယ္ ဆိုရင္ ေငြ ႏွစ္သိန္းေလာက္ သက္သာသြားမွာမို႔ Eastern China ရဲ႕ လက္မွတ္ကိုပဲ ဝယ္လိုက္ပါတယ္။ ျပန္မယ့္ရက္ အတိအက် မသိေသးတာေၾကာင့္ အျပန္ရက္ မသက္မွတ္ေသးဘဲ Open date နဲ႔ ဝယ္ခဲ့လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္လိုက္လို႔ ဒုကၡေရာက္သြားမယ္လို႔ အစက ဘယ္သိခဲ့မွာလဲ။

(ဆက္ရန္)