စကားသံႏွင့္ အနက္ ဆက္သြယ္ခ်က္
10 December 2007
ျမန္မာစကားလံုးေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ စကားသံတခ်ိဳ႕နဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္ေတြ ဆက္သြယ္ေနတာကို စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ အခ်ိဳ႕ ဗ်ည္းသံေတြက အနက္အဓိပၸါယ္ကို ျပဳျပင္ေပးႏုိင္စြမ္း ရွိၾကတယ္။ ျမန္မာစကားမွာ ဗ်ည္းသံတူသလုိ အနက္အဓိပၸါယ္ခ်င္းလည္း တူညီ နီးစပ္မႈရွိတဲ့ စကားလံုးေတြ ရွိပါတယ္။ သံညင္း၊ သံျပင္း ကြဲျပားမႈ သေဘာကလည္း အနက္အဓိပၸါယ္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိပါတယ္။
စကားသံနဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္ ဆက္သြယ္ပံုကို ျပတဲ့ေနရာမွာ `ဟ´ ဗ်ည္းသံက အေရးပါလွတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ `ဟ´ ဗ်ည္းသံက ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ ကုိ ျပဳျခင္းျပ အနက္ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္။ ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ရွိတဲ့ စကားလံုးကုိ `ဟ´ ဗ်ည္းသံ ေပါင္းလိုက္တဲ့ အခါမွာ ျပဳလုပ္ျခင္း အနက္ရွိတဲ့ စကားလံုးအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ျဖစ္ျခင္းျပ စကားလံုးကို `သုဒၶႀကိယာ´ လို႔ေခၚၿပီး ျပဳလုပ္ျခင္းျပ စကားလံုးကုိ `ကာ႐ိုက္ႀကိယာ´ လို႔ ေခၚပါတယ္။
စကားသံနဲ႔ အနက္အဓိပၸါယ္ ဆက္သြယ္ပံုကို ျပတဲ့ေနရာမွာ `ဟ´ ဗ်ည္းသံက အေရးပါလွတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ `ဟ´ ဗ်ည္းသံက ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ ကုိ ျပဳျခင္းျပ အနက္ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္။ ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ရွိတဲ့ စကားလံုးကုိ `ဟ´ ဗ်ည္းသံ ေပါင္းလိုက္တဲ့ အခါမွာ ျပဳလုပ္ျခင္း အနက္ရွိတဲ့ စကားလံုးအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ျဖစ္ျခင္းျပ စကားလံုးကို `သုဒၶႀကိယာ´ လို႔ေခၚၿပီး ျပဳလုပ္ျခင္းျပ စကားလံုးကုိ `ကာ႐ိုက္ႀကိယာ´ လို႔ ေခၚပါတယ္။
`ဟ´ ဗ်ည္းကို ေနာက္က ထား၍ ေပါင္းစပ္ပံု
က + ဟ - ခ
က် + ဟ - ခ်
စ + ဟ - ဆ
တ + ဟ - ထ
ပ + ဟ - ဖ
`ဟ´ ဗ်ည္းကို ေရွ႕က ထား၍ ေပါင္းစပ္ပံု
ဟ + င - ငွ
ဟ + ည - ညႇ
ဟ + န - ႏွ
ဟ + မ - မွ
ဟ + လ - လွ
က + ဟ - ခ
က် + ဟ - ခ်
စ + ဟ - ဆ
တ + ဟ - ထ
ပ + ဟ - ဖ
`ဟ´ ဗ်ည္းကို ေရွ႕က ထား၍ ေပါင္းစပ္ပံု
ဟ + င - ငွ
ဟ + ည - ညႇ
ဟ + န - ႏွ
ဟ + မ - မွ
ဟ + လ - လွ
က်ေနာ္ စုစည္း ရသေလာက္ ဆက္စပ္မႈ ရွိတဲ့ စကားလံုးေတြကို တင္ျပလုိက္ပါတယ္။ အကယ္၍ စာဖတ္သူဘက္က စာရင္းမွာ မပါေသးတဲ့ စကားလံုးေတြ မွတ္မိမယ္ သတိရမယ္ဆိုရင္ ေျပာေပးခဲ့ပါဦး။ က်ေနာ္ စာရင္း ျပဳစုခ်င္လို႔ အကူအညီ ေတာင္းခံျခင္းပါ။
အထက္ပါ စာစုကို သုဒၵေဗဒအကၡရာ ပူးတြဲဘာသာစကားႏွင့္ အဓိပၸါယ္ ျပည့္စံုေသာ စကားစု - ဆရာခ်ိန္ (ပဲခူး) ရဲ႕ ေဆာင္းပါး၊ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ မဂၢဇင္း အတြဲ (၁) အမွတ္ (၇) မွ ထုတ္ႏႈတ္ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အစိမ္းေရာင္နဲ႔ ျပထားတဲ့ စကားစုက ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ ( ဟ သံမပါ) ျဖစ္ၿပီး နက္ျပာေရာင္နဲ႔ ျပထားတဲ့ စကားစုက ျပဳျခင္းျပ အနက္ (ဟ သံပါ) ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္ပါ စာစုကို သုဒၵေဗဒအကၡရာ ပူးတြဲဘာသာစကားႏွင့္ အဓိပၸါယ္ ျပည့္စံုေသာ စကားစု - ဆရာခ်ိန္ (ပဲခူး) ရဲ႕ ေဆာင္းပါး၊ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ မဂၢဇင္း အတြဲ (၁) အမွတ္ (၇) မွ ထုတ္ႏႈတ္ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အစိမ္းေရာင္နဲ႔ ျပထားတဲ့ စကားစုက ျဖစ္ျခင္းျပ အနက္ ( ဟ သံမပါ) ျဖစ္ၿပီး နက္ျပာေရာင္နဲ႔ ျပထားတဲ့ စကားစုက ျပဳျခင္းျပ အနက္ (ဟ သံပါ) ျဖစ္ပါတယ္။
က်သည္ - ခ်သည္
က်ဲသည္ - ခ်ဲသည္
က်န္သည္ - ခ်န္သည္
က်က္သည္ - ခ်က္သည္
ကၽြတ္သည္ - ခၽြတ္သည္
က်ံဳ႕သည္ - ခ်ံဳ႕သည္
က်ိဳးသည္ - ခ်ိဳးသည္
ေက်သည္ - ေခ်သည္
ကြာသည္ - ခြာသည္
ကြဲသည္ - ခြဲသည္
ကုန္းသည္ - ခုန္းသည္
ေႂကြသည္ - ေႁခြသည္
ေၾကာက္သည္ - ေျခာက္သည္
စံုသည္ - ဆံုသည္
စြဲသည္ - ဆြဲသည္
ၫြတ္သည္ - ၫႊတ္သည္
တုပ္သည္ - ထုပ္သည္
နစ္သည္ - ႏွစ္သည္
ပိသည္ - ဖိသည္
ပဲ့သည္ - ဖဲ့သည္
ျပဲသည္ - ျဖဲသည္
ေျပသည္ - ေျဖသည္
ျပတ္သည္ - ျဖတ္သည္
ျပဳတ္သည္ - ျဖဳတ္သည္
ျပဳန္းသည္ - ျဖဳန္းသည္
ေပ်ာ့သည္ - ေဖ်ာ့သည္
ေပ်ာ္သည္ - ေဖ်ာ္သည္
ပ်က္သည္ - ဖ်က္သည္
ေပ်ာက္သည္ - ေဖ်ာက္သည္
ေပါက္သည္ - ေဖာက္သည္
ျမဳတ္သည္ - ျမႇဳတ္သည္
လဲသည္ - လွဲသည္
လြဲသည္ - လႊဲသည္
လန္သည္ - လွန္သည္
လည္သည္ - လွည့္သည္
လိမ့္သည္ - လိွမ့္သည္
လြင့္သည္ - လႊင့္သည္
လြတ္သည္ - လႊတ္သည္
က်ဲသည္ - ခ်ဲသည္
က်န္သည္ - ခ်န္သည္
က်က္သည္ - ခ်က္သည္
ကၽြတ္သည္ - ခၽြတ္သည္
က်ံဳ႕သည္ - ခ်ံဳ႕သည္
က်ိဳးသည္ - ခ်ိဳးသည္
ေက်သည္ - ေခ်သည္
ကြာသည္ - ခြာသည္
ကြဲသည္ - ခြဲသည္
ကုန္းသည္ - ခုန္းသည္
ေႂကြသည္ - ေႁခြသည္
ေၾကာက္သည္ - ေျခာက္သည္
စံုသည္ - ဆံုသည္
စြဲသည္ - ဆြဲသည္
ၫြတ္သည္ - ၫႊတ္သည္
တုပ္သည္ - ထုပ္သည္
နစ္သည္ - ႏွစ္သည္
ပိသည္ - ဖိသည္
ပဲ့သည္ - ဖဲ့သည္
ျပဲသည္ - ျဖဲသည္
ေျပသည္ - ေျဖသည္
ျပတ္သည္ - ျဖတ္သည္
ျပဳတ္သည္ - ျဖဳတ္သည္
ျပဳန္းသည္ - ျဖဳန္းသည္
ေပ်ာ့သည္ - ေဖ်ာ့သည္
ေပ်ာ္သည္ - ေဖ်ာ္သည္
ပ်က္သည္ - ဖ်က္သည္
ေပ်ာက္သည္ - ေဖ်ာက္သည္
ေပါက္သည္ - ေဖာက္သည္
ျမဳတ္သည္ - ျမႇဳတ္သည္
လဲသည္ - လွဲသည္
လြဲသည္ - လႊဲသည္
လန္သည္ - လွန္သည္
လည္သည္ - လွည့္သည္
လိမ့္သည္ - လိွမ့္သည္
လြင့္သည္ - လႊင့္သည္
လြတ္သည္ - လႊတ္သည္
